CORONA VİRÜSÜ SEBEBİYLE YARARLANILACAK KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Kısa Çalışma Uygulaması
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz
veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici
olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın
işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması
hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem
için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Kısa Çalışma Kapsamında;
- İşçilere kısa
çalışma ödeneği ödenmesi,
- Genel Sağlık
Sigortası primleri ödenmesi, hizmetleri sağlanmaktadır.
İşyerinde Kısa Çalışma Uygulanabilmesi
için;
İşverenin;
genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki
çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR’a başvuruda
bulunması ve İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu
durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
İşçinin Kısa Çalışma Ödeneğinden
Yararlanabilmesi İçin;
İşverenin kısa çalışma talebinin iş
müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması, · İşçinin kısa
çalışmanın başladığı tarihte, çalışma süreleri ve prim ödeme şartlarını
sağlamış olması, · İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya
katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması, gerekmektedir.
Kısa Çalışma Talebinde Bulunulması ve
Talebin Değerlendirilmesi
İşverenler, genel ekonomik, sektörel,
bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle Kısa Çalışma Talep Formunu ve kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri
içeren listeyi tanzim ederek kısa çalışma başvurusunda
bulunulabilir. Kısa çalışma başvuruları, işçiler adına
işverenler tarafından yapılır. İşçiler kısa çalışma talebinde bulunamaz. Genel
ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan
dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlığının işçi ve
işveren sendikaları konfederasyonlarınca iddia edilmesi veya bu yönde kuvvetli
emarenin bulunması halinde konu, İŞKUR Yönetim Kurulunca değerlendirilerek
karara bağlanır. Deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık,
seferberlik gibi durumlar için diğer zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan
başvurular için Yönetim Kurulu Kararı aranmaz. Genel ekonomik, sektörel veya
bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri
gelen zorlayıcı sebeplerle ilgili Yönetim Kurulunca alınmış bir karar bulunmuyorsa
işverenlerce yapılan başvurular Kurum birimi tarafından reddedilir. İş
müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygunluk tespiti tamamlandıktan
sonra, kısa çalışma uygulanacak işçi listesinin değiştirilmesine ve/veya
işyerinde uygulanan kısa çalışma süresinin arttırılmasına yönelik işveren
talepleri, yeni başvuru olarak değerlendirilir.
Yeni Tip Koronavirüs (Covid-19) Etkili
Kısa Çalışma Talebinde Bulunulması ve Talebin Değerlendirilmesi,
Çin Halk Cumhuriyeti’nin Vuhan kentinde
ortaya çıkan ve birçok ülkede tesirini gösteren yeni tip Koronavirüsün
(Covid-19) olası etkileri dikkate alınarak "dışsal etkilerden kaynaklanan
dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebep" kapsamında kısa çalışma
uygulaması başlatılmıştır. Koronavirüsten olumsuz etkilendiği
gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işveren; buna ilişkin kanıtlarla
birlikte Kısa Çalışma Talep Formu ile kısa
çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri içeren listeyi bağlı
olduğu İŞKUR biriminin elektronik posta adresine, elektronik
posta göndermek suretiyle kısa çalışmaya başvuru yapabilir.Başvuruların
işyerine gidilmeden de belge üzerinden hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi
için koronavirüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin
başvuruya eklenmesi önem taşımaktadır. Gerektiğinde işverenle irtibata
geçilerek ilave belgeler talep edilebilecektir. İşverenlere başvurusunun
alındığı yine aynı yolla en kısa sürede bildirilecek ve başvurular uygunluk
tespiti amacıyla Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına gönderilecektir.
Uygunluk Tespitine Yönelik Genel
Bilgiler
Bakanlığımız Rehberlik ve Teftiş
Başkanlığınca alınan kararlar uyarınca, Bakanlığımız İş Müfettişlerince
Kurumumuz Yönetim Kurulunca alınan Covid-19 Sebebiyle Yapılacak Kısa Çalışma
Uygulaması Kararı uyarınca yapılacak uygunluk tespiti incelemelerinde aşağıdaki
hususlar dikkate alınacaktır; · Tüm incelemeler mahalline gidilmeksizin
Rehberlik ve Teftiş Başkanlığında veya Grup Başkanlıklarında sadece ilgili
başvuru evrakı ve ekleri üzerinden ve tespit tutanağı düzenlenmeksizin gerçekleştirilecektir.
· İnceleme sürecinde başvuru evraklarında eksiklik olduğunun değerlendirilmesi
halinde, ivedilikle işverenler ile irtibata geçilerek, söz konusu eksik
evrakların elektronik ortamda intikal ettirilmesi istenecek ve inceleme evrak
bazında ivedilikle tamamlanacaktır. · Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar veya ilgili
kamu kurum ve kuruluşları tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri ile ilgili
olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde, işyerlerinin sadece bu
kapsamda olup olmadığına ilişkin belgeler yeterli olacaktır. · İşverenlerin
yönetimsel kararları çerçevesinde faaliyeti durdurulan veya azaltılan işyerleri
ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde ise, durumu ortaya
koyacak ilgili belgeler yeterli olacaktır. · Uygunluk tespitine ilişkin olarak
Bakanlığımız İş Müfettişlerince rapor niteliğinde yazı düzenlenecektir. Söz
konusu yazı ve ekleri, Kurumumuz İl Müdürlüklerine Kep adresi üzerinden
elektronik ortamda gönderilecek olup ıslak imzalı hali ise işyerlerinin
dosyasında muhafaza edilmek üzere bilahare gönderilecektir. · Cumhurbaşkanlığı,
Bakanlıklar veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından faaliyeti
durdurulan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti işlemi, Kanunda
düzenlenen asgari ve azami süreler ile birlikte, idari tasarrufun süresi ile
sınırlı olup idari tasarrufun sona ermesi ile kısa çalışma uygulaması da
kendiliğinden sona ereceği dikkate alınmalıdır.
İşverene Kısa Çalışma Talebinin
Sonucunun Bildirilmesi
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya
zorlayıcı sebeplerden dolayı işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde
azaldığı veya durduğu, İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu
işverene, İŞKUR tarafından bildirilir. İşveren de durumu, işyerinde işçilerin
görebileceği bir yerde ilan eder ve varsa toplu iş sözleşmesine taraf işçi
sendikasına bildirir. İlan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda,
kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılır. Kısa çalışma talebi uygun
bulunan işveren Kurumca bildirilen sürede Kısa
Çalışma Bildirim Listesini güncelleyerek gönderir.
Koronavirüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden
işverenlere başvurularının sonucu, elektronik posta yoluyla taleplerini
gönderdikleri adrese yapılır. Talebi uygun bulunan işverenler, Kurumca
bildirilen sürede Kısa
Çalışma Bildirim Listesini güncelleyerek
başvuru yaptıkları İŞKUR biriminin elektronik posta adresine gönderir.
Kısa Çalışma Ödeneği Süresi, Miktarı ve
Ödenmesi
Günlük kısa çalışma ödeneği;
sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan
günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma
ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçemez. Kısa
çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak
şekilde çalışılmayan süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın
beşinde ödenir. Ödemeler PTT Bank aracılığı ile yapılmaktadır. Ödeme tarihini
öne çekmeye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir. Kısa
çalışmanın günlük, haftalık veya aylık çalışma süresi içerisinde yapılacağı
zaman aralığı işyerinin gelenekleri ve işin niteliği dikkate alınarak işverence
belirlenir. Kısa çalışma yapılan süreler için, kısa çalışmaya tabi tutulan
işçiler adına SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile eksik gün gerekçesi “18-Kısa
Çalışma Ödeneği” olarak bildirilir. Kısa çalışma ödeneğinin süresi üç ayı
aşmamak kaydıyla kısa çalışma süresi kadardır. Zorlayıcı
sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılması halinde, ödemeler 4857 sayılı
Kanunun 24 üncü maddesinin (III) numaralı bendinde ve 40 ıncı maddesinde
öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar. Bu bir haftalık süre içerisinde
ücret ve prim yükümlülükleri işverene aittir. Kısa çalışma yapan işçinin
çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret
ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak
işveren ve Kurum tarafından ödenir.
Kısa Çalışma Ödeneği Kapsamında Fazla
veya Yersiz Ödemelerin Tahsili
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi
nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden, işçinin
kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte işçiden
tahsil edilir.
Kısa Çalışma Ödeneği Alınan Süre İçin
Ödenen Primler
İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre
için genel sağlık sigortası primleri ödenmektedir. Söz konusu dönemde kısa ve
uzun vadeli sigorta primleri aktarılmaz.
Kısa Çalışmanın Erken Sona Ermesi
İşverenin, kısa çalışma uygulaması devam
ederken, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu Kurum
birimine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilere altı
işgünü önce yazılı olarak bildirmesi zorunludur.Bildirimde belirtilen tarih
itibariyle kısa çalışma sona erer. Geç bildirimlere ilişkin oluşan yersiz
ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Kısa Çalışma Ödeneğinin Kesilmesi
Kısa çalışma ödeneği alanların işe
girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silâh altına
alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması
hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş
göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle kısa
çalışma ödeneği kesilir.
İşverenin Kayıt Tutma Zorunluluğu
Kısa çalışma yapan işveren, işçilerin
çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek
zorundadır.
İşverenin Kayıt Tutma Zorunluluğu
Kısa
çalışma yapan işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve
istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadır.
